Czym jest dostępność
Dostępność to cecha, dzięki której jak najwięcej osób może korzystać z danych produktów, usług i przestrzeni.
Dostępność w edukacji to równy dostęp do usług edukacyjnych dla wszystkich uczniów. Nie chodzi tu tylko o dostępność strony internetowej, ale i budynku szkoły, w którym swobodnie będą się czuć i poruszać wszyscy uczniowie.
Konwencja Organizacji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych, ratyfikowana przez Polskę w 2012 roku, mówi o prawie do wiedzy, informacji i równym dostępie do usług. To, że ktoś posiada specjalne potrzeby edukacyjne czy orzeczenie o niepełnosprawności, w żaden sposób nie ogranicza jego prawa do edukacji czy obowiązku nauki. Wykształcenie pozwala realizować się społecznie, zawodowo i osobiście wielu osobom z niepełnosprawnościami. Dysfunkcja wzroku lub narządu ruchu uniemożliwia wprawdzie pracę fizyczną, ale nie jest przeszkodą w wykonywaniu innych zawodów.
Dostępność w edukacji
Wszyscy mają prawo do nauki. Część osób ma jednak specjalne potrzeby edukacyjne. Osoby niewidome czy słabowidzące muszą korzystać z przygotowanych dla nich podręczników. Inni zaś z powodu niesprawności ruchowej nie piszą ani nie rysują na lekcjach. Osoba niesłysząca potrzebuje z kolei nauczyciela wspomagającego, który przetłumaczy jej przebieg lekcji na polski język migowy.
Dostępność w edukacji polega przede wszystkim na dostosowaniu metod nauczania do możliwości uczniów ze specjalnymi potrzebami. Dzięki temu zdobywają oni tę samą wiedzę co ich pełnosprawni koledzy, ale w inny sposób.
Dostępność architektoniczna
Budynek szkoły czy uczelni powinien być dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami pod względem architektonicznym. Oto rozwiązania, które temu służą:
- szerokie drzwi do budynku i pomieszczeń – minimum 90 cm;
- podjazd dla wózków, jeśli do wejścia do budynku prowadzą schody;
- windy, które umożliwiają dotarcie na wyższe piętra;
- szerokie toalety, tak aby mogła z nich korzystać osoba na wózku lub osoba, która porusza się o kulach.
Wielu dyrektorów mówi, że ich szkoła nie musi być dostępna architektonicznie, bo nie ma w niej uczniów ze specjalnymi potrzebami. Kto wie jednak, czy ich brak nie wynika właśnie z niedostosowania placówki do ich potrzeb? Rodzice i dzieci nie wybierają tej szkoły, bo są w niej bariery: niektóre „tylko” uciążliwe, inne nie do pokonania.
Problem ten nie dotyczy zresztą tylko osób z trwałą niepełnosprawnością. Dotyczy także tych, którzy mają specjalne potrzeby czasowo. Czyż zdrowemu uczniowi, który złamie nogę, nie będzie się łatwiej funkcjonowało w szkole, która jest dostępna architektonicznie, gdy przez kilka tygodni czy miesięcy będzie miał specjalne potrzeby związane z poruszaniem się?
Dostępność cyfrowa
Dostępność cyfrowa to możliwość korzystania ze strony internetowej przez wszystkich użytkowników:
- Każdy, kto jest osobą ze specjalnymi potrzebami lub ma zepsutą myszkę, powinien móc korzystać ze strony za pomocą myszy, a także wyłącznie przy użyciu klawiatury.
- Wszystkie elementy na stronie internetowej powinny być prawidłowo opisane. Dzięki temu będą dostępne dla osób niewidomych.
- Dokumenty, które znajdują się na stronie, muszą być możliwe do przeczytania przez każdego. Powinny być też dostępne w wersji elektronicznej, do wypełnienia bezpośrednio na stronie. Są użytkownicy, którzy z uwagi na swoją niepełnosprawność nie piszą odręcznie. Osoby zdrowe jednak też chętnie skorzystają z możliwości wypełnienia dokumentu w ten sposób.
Dostępność jest prawem, nie przywilejem, a jej beneficjentami mogą być wszyscy.